Erken emekli olmak isteyenler bazı koşullar dahilinde emeklilik tarihlerini öne çekebiliyor. İşgücüne katılan kadınlar hem çocuk yetiştiriyor hem de aile bütçelerine destek olmak için çalışıyor. Başta doğum olmak üzere çeşitli nedenlerle çalışma hayatına ara veren kadınlara emeklilik için bazı kolaylıklar sağlanıyor.
Her sigortalının emekli olabilmesi için prim, yaş (EYT kapsamındakiler hariç) ve sigortalılık süresi gibi şartları yerine getirmesi gerekiyor. Ancak çalışan kadınlar, hem iş hem de ev hayatını birlikte götürürken fazlaca sorumluluk yüklendikleri için hayatlarının bazı dönemlerinde çalışmaya ara verebiliyor.
Bu ara verme süreci doğum nedeniyle de olabiliyor. Bu durumda da sigortalılık süresini ve yaşı doldurmuş olsa bile prim gün sayısında eksik oluşuyor. İşte anneye bu prim günü eksiğini çocuğu üzerinden tamamlama imkanı tanınıyor.
STAJ BURADA İŞE YARIYOR
Posta'da yer alan habere göre sigortalı kadınlar doğum borçlanmasıyla emeklilik için prim ve zaman kazanıyor. Ancak doğum borçlanması için kadının sigortalı olduktan sonra doğum yapması şartı aranıyor. Fakat bunun bir istisnası var.
O da staj sigortası. Normal şartlarda emeklilik hesabında staj başlangıcı ve stajda geçen süreler dikkate alınmıyor. Ama doğum borçlanmasında bu süreler geçerli. Bu yüzden anneler eğer stajın başladığı tarihten sonra doğum yapmışlarsa, bu doğumları 3 çocuğa kadar borçlanabiliyor. Hatta bu doğum borçlanmasıyla sigorta başlangıcı öne çekileceğinden daha erken emekli olmak da mümkün hale gelebilir.
HER ÇOCUKTA 720 GÜN
3 çocuğa kadar borçlanma yoluyla da 2 bin 160 gün (her bir çocukta 720 gün) prim kazanma imkanı var. Sigortalı kadının doğumdan sonraki 8 haftalık, çoğul gebelik halinde ise 10 haftalık süreleri, doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat dönemiyle birlikte toplam 2 yıllık süre borçlanılabilir.
Kadın sigortalı, doğum nedeniyle çalışamadığı en fazla 3 defa olmak üzere 2’şer yıllık sürelerini (toplamda 6 yıl) borçlanabilir. Bu yıl en düşük doğum borçlanması bedeli günlük 213.36 lira. 1 çocuk (720 gün) için 153 bin 619 lira, 2 çocukta (1440 gün) 307 bin 238 lira ve 3 çocuk (2 bin 160 gün) için de 460 bin 857 lira ödeniyor.
ESNAF ANNEYE DE İMKAN
Doğum borçlanmasından eskiden sadece SSK’lılar yararlanırken artık memur ve esnaf annelere de bu hak tanındı. Ayrıca evlat edinen anne de çocuğunu evlatlık veren anne de doğum borçlanması yapabiliyor. Kadın sigortalıların 2 yaşını geçmeyen evlat edindikleri çocukları için doğum borçlanması hakkı bulunuyor. Borçlanma, evlat edinilen tarihten itibaren başlıyor. Aynı şekilde doğum yaptıktan sonra çocuğunu evlatlık veren anne de doğum borçlanması yapabiliyor.
ENGELLİYSE...
Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olan kadınların da erken emeklilik imkanı bulunuyor. Bu durumdaki kadınların 1 Ekim 2008 sonrası çalıştıkları her gün, 1.25 gün olarak hesaplanıyor. Çocuğun bakımını üstlenen kadınların primi artarken, emeklilik yaşı da öne çekiliyor. 1 Ekim 2008’den itibaren prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, emeklilik yaş sınırlarından indiriliyor.
3600 GÜN ŞARTIYLA
8 Eylül 1999’dan önce sigorta girişi olan ve EYT için yeterli primi olmayan kadınlar 3600 gün ve 15 yıl sigortalılık şartıyla emekli olabiliyor. Bu şekilde emeklilikte sigorta başlangıç tarihine göre 50-58 arası yaş şartı aranır. Bu yaş şartı erkeklerden daha önce emekli olmayı sağlar. 8 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortası olan kadınlar da 58 yaş ve 4500 gün prim ile 25 yıllık sigortalılık süresine tabi olarak daha az primle emekli olabiliyor.
