Erken emekli olmak isteyenler bazı koşullar dahilinde emeklilik tarihlerini öne çekebiliyor. Bazı koşullar altında emeklilik tarihi 6 yıl öne çekilebiliyor. Çocuk sahibi olmak kadınlara 6 yıl erken emekliliğin önünü açıyor. Peki doğum borçlanması nasıl yapılacak? Evlat edinenler yapabiliyor mu? Staj yapan anneler nasıl EYT’li oluyor? Bu yıl başvuran kaç lira kazanacak? İşte tüm soruların yanıtları...
Sosyal güvenlik mevzuatımıza göre emeklilik için prim ödemek gerekiyor. Çalışarak ya da kendi işini yaparak veya isteğe bağlı sistem ile her ay SGK'ya prim ödenmesi gerekiyor. Bunların dışında borçlanma (satın alma) yöntemiyle prim kazanma imkânı da var.
Anneler sigortalı olduktan sonra dünyaya gelen üç çocuğu için borçlanma yaparak 2.160 gün (6 yıl) kazanıyorlar. İşte doğum borçlanması ile ilgili merak edilen soruların yanıtları...
Kimler hak sahibi?
SSK'lı olanlar, kendi işini yapan Bağ-Kur'lular ve memur olan anneler doğum borçlanması yapabiliyor. İsteğe bağlı sigorta ödeyerek Bağ- Kur'lu olanlar da yapabilir.
Prim şartı var mı?
Hayır yok. Borçlanabilmek için doğumların ilk sigortalı olduktan sonra gerçekleşmesi gerekiyor.
Hangi süreleri kapsıyor?
Borçlanma yapılması için o sürelerde çalışılmaması, yani primlerinin ödenmemiş olması gerekiyor.
Ne kadar süre için yapılıyor?
Her çocuk için 2 yıl prim kazanılıyor. Çocuğun doğumundan sonraki 2 yıl çalışılmamışsa, bu süre borçlanma ile kapatılabiliyor. 3 çocuğu olan bir anne 6 yıllık, yani 2160 günlük primi çalışmadan satın alıp emeklilik hesabında kullanabilir.
Emeklilik öne çekiliyor mu?
Doğum borçlanması erken emekli eder. Yılını ve yaşını doldurmuş bir annenin 2160 gün primi eksikse 6 yıl çalışıp prim ödemesi gerekir. 3 çocuğu varsa doğum borçlanması sayesinde 6 yıllık primi toptan öder ve 6 yıl erken emekli olabilir.
Borçlanma ne zaman yapılır?
Emeklilik yaşınızın dolmasına kısa süre önce yapılması uygundur. Daha az süre borçlanma mümkün mü? Evet. 2 yıllık boşluğunuz olsa bile eğer daha az prim gününe ihtiyacınız varsa o kadar borçlanabilirsiniz. 1 çocuk için 720 gün, üst sınırı gösteriyor. İsteyen 100 gün de borçlanabilir.
Staj nasıl avantaj sağlar?
Mevzuat staj ya da çıraklıkta geçen süreleri emeklilikten saymıyor ve başlangıç olarak kabul etmiyor. Ancak anneler staj sigortası sonrası dünyaya gelen çocukları için borçlanma yapabiliyor. Üstelik staj sonrası yapılan borçlanma işe giriş tarihini de geri çekiyor. Örneğin 1996'da staj yapmış bir anne 2000'de işe başlamışsa ve bu iki tarih arasında bir çocuk dünyaya getirmişse borçlanarak işe başlangıç tarihini 1998'e çekerek EYT'li olabiliyor.
İKİZ ÇOCUKLAR NASIL BORÇLANILIR?
İkiz ya da üçüz doğumlarda da tek çocuk borçlanması yapılıyor. Çocuk sayısı değil doğum sayısına bakılıyor.
KAÇ LİRA ÖDEMEK GEREKİR?
En az tutar aylık olarak brüt asgari ücretin yüzde 32'si kadar oluyor. Bunun 7.5 katına kadar yüksek prim de ödemeniz mümkün. 2024 için en düşük aylık tutar 6.400 TL
EVLAT EDİNEN YAPABİLİR Mİ?
2 yaşını doldurmamış çocuğu eşiyle birlikte veya tek başına evlat edinen kadın sigortalılar da doğum borçlanması yapabilir. Evlat edinilen çocuğun biyolojik annesi de doğum borçlanması yapabilir
ERKEN BORÇLAN KAZANÇLI ÇIK
En az borçlanma miktarları brüt asgari ücretin yüzde 32'si kadar oluyor. Asgari ücret arttıkça borçlanma da artıyor. Bu yıl aylık ödeme 6.400 TL. Bu ay asgari ücrete yapılacak her artış borçlanma miktarlarını da yukarı çekecek.
Ne yapmak lazım?
Daha fazla para ödememek için Aralık sonuna kadar borçlanma başvurusu yapmak yetiyor. Başvuru e-devletten de yapılıyor.
Ödeme ne zaman?
Ödeme iki ay sonra olacağı için kazançlı emeklilik için sadece başvuru yapmak yeter
2 ay sonra ödenmezse ne olur?
Ödeme günü geldiğinde ödeme yapmazsanız başvurunuz iptal olur. Ama hakkınız kaybolmaz. Yeni ücretten tekrar başvurursunuz.